Message:
http://negahedigar1
آشنا ، مستوفی و سایر عزیزان
آشنا ، مستوفی و سایر عزیزان
کاوه کنعانی
از اینکه وقت شریف خود را به خواندن و نقد مقاله بنده اختصاص دادید ممنون هستم.
امیدوارم از طریق عمیق شدن فرهنگ دیالوگ، به درک عمیقتری از هدف دیانت بهائی نائل شویم.
تصور میکردم در مقاله اول ، موفق شده ام تفکیک روشنی بین دو مفهوم "جدائی دین از
سیاست" و "عدم مداخله در سیاست" ایجاد کنم. اما ظاهرا چندان موفق نبوده ام. جدائی
دین از سیاست یک متا نریتیو بهائیست و به مرور زمان و تحت هیچ شرایطی عوض نمیشود.
متاثر از شرایط زمان و مکان نیست و به این معنی است که نهادهای مذهبی و تشکیلات تا
ابدالدهر حق دخالت مستقیم در سیاست را ندارند. مساله "امور سیاسیه کل به بیت العدل
راجع" هم ناظر به دخالت سخت افزاری بیت العدل در سیاست نیست بلکه حکایت از این دارد
که بیت العدل در مواقع لزوم در خصوص مسایل مهم سیاسی موضع گیری خواهد کرد؛ اتفاقی که
بنظر من بندرت رخ خواهد داد.
اما عدم مداخله در سیاست متا نریتیو نیست و مخاطب آن نه نهادهای مذهبی، که
افراد بهائیست . کلیه نصوصی که از حضرت عبدالبها و حضرت ولی امرالله موجود است در
همین چارچوب قابل بررسی است. بعبارت دیگر این حکم متاثر از گفتمانهای لوکال سیاسی در
زمان و مکان و جوامع خاصی است که به ظن بنده عمدتا از نظر سیاسی توسعه نیافته هستند.
لذا در ممالکی که توسعه یافته هستند و از قبال مشارکت سیاسی احبا خطری متوجه اصل امر
یا احبا نمیشود، این مشارکت خالی از اشکال است و در غیر این موارد، دخالت و مشارکت
در سیاست مجاز نیست. بر اساس شرایط زمان ممکن است یک جامعه بسته به جامعه باز تبدیل
گردد و آزادی نسبی سیاسی ایجاد گردد. در این صورت ما باید در تعریف لوکال خود از
سیاست تغییراتی دهیم و شرایط را بررسی نمائیم . در صورت احراز شرایط، می توانیم
مشارکت فعال سیاسی داشته باشیم.
پس توجه می فرمایید که اینجا دو تعلیم در میان است: یکی خصلت یونیورسال
دارد و به تمام زمانها و مکانها تسری می یابد و دیگری لوکال است و متاثر از شرایط
خاص وقابل تغییر و تبدیل به مرور زمان. و اساسا این توجه به شرایط لوکال نه چیز بی
سابقه ای در تاریخ امر است و نه چیزی عجیب. زمانی بود که عضویت زنان در محافل ایران
ممنوع بود ولی همزمان در غرب زنان بهائی هم رای می دادند و هم انتخاب می شدند. این
یک نمونه از مواردی است که نشان میدهد جامعه بطور خودکار شرایط زمان و مکان را در
حرکت خویش در نظر می گرفته است. پس نباید از نسبی بودن حکم عدم مداخله در سیاست خیلی
متعجب شویم. کلیه نصوصی که با حدت و شدت احبا را از دخالت در امور سیاسی منع کرده را
باید در این چارچوب نظری ملاحظه کنیم. و نباید هیبت و شدت این انذارات مانع درک این
چارچوب گردد؛ چارچوبی که یقینا مسلط و محیط بر این بیانات است نه محاط به آن..چارچوب
تعیین کننده بیانات است نه بیانات تعیین کننده چارچوب. استغراق بیش از حد دریک یک
بیانات به تفکیک، ممکن است توانائی دیدن کل امر را از ما سلب کند. همواره باید در
نظر داشته باشیم که چارچوب و "کل" مهمتر از مفردات و اجزا است.
و اما در خصوص حکومت بهائی
آشنای عزیز
بنظر من شما از ابتدا تصور نادرستی از نظام بهائی دارید و آن اینکه نظام و تشکیلات
مذهبی بهائی را نظام و تشکیلات حکومت بهائی دانسته اید.این تشکیلات قرار نیست به یک
تشکیلات حکومتی تبدیل شود. بیت العدل یک نظام شورائی مذهبی است و نه سیاسی. البته
ممکن است اشاراتی را در تبیینات حضرت ولی امرالله بتوان یافت که تا حدی این شبهه را
تقویت کند که این نظام در آینده به یک تئوکراسی دگردیسی می یابد اما نصوص صریح دیگری
داریم که به این اشاره دارد که دین کاملا از سیاست جداست و من در مقاله خود برخی از
آنها را آورده ام. جدائی دین از سیاست یعنی عدم مداخله نهادهای مذهبی در سیاست.
آسیبهای دخالت نهاد مذهب در سیاست آنچنان آشکار است که بنظر من هیچ یک از طلعات مقدس
بهائی نمیتوانسته اند مدافع آن باشند. پس اساسا قرار نیست تئوکراسی بهائی داشته باشیم
آنجا که ذکر میشود"حکومت جهانی بهائی" منظور حکومتی است که از نظر فرم ( ونه محتوا)
از تعالیم بهائی اقتباس شده باشد نه حکومتی که نهادهای مذهبی بهائی در آن مدخلیت
مستقیم داشته باشند. چیزی شبیه به مرجعیت روحانی است که امروز پاپ دارد نه مرجعیت
دنیوی و روحانی که پاپها در قرون وسطی داشتند.
مطلبی هم درباره احزاب عرض کنم. برخی از دوستانی که مثل من قایل به نسبی بودن حکم
عدم مداخله در سیاست هستند تصور میکنند که خط قرمز مشارکت سیاسی بهائیان، عضویت در
احزاب است. بهائی میتواند هر جور کار سیاسی بکند اما نباید در احزاب عضو شود.برخی از
بیانات حضرت ولی امرالله را هم در تایید دیدگاه خود می آورند. اما این برداشت از
بیانات حضرت ولی امرالله بنظر من صحیح نیست.این ایده بازهم "کل" و چارچوب را فدای
جزء میکند. اصل اینست که احبا به سبب عضویت در احزاب متباغض، به وحدت جامعه صدمه
نزنند. دو نفر بهائی میتوانند طرفدار دو تیم رقیب فوتبال باشند و به طرز نامعقولی
تشنه خون یکدیگر. آیا میتوان گفت عمل این دو طرفدار فوتبال مجاز است اما عضویت دو
بهائی در دو حزب مخالف اما با رعایت احترام وبدون اینکه به وحدت جامعه آسیبی
بزند،ممنوع است؟
باید همواره اصل را در نظر گیریم بعد آن اصل را تعمیم داده، حکم یا قاعده بدست
آمده را به همه موارد مشابه تسری دهیم. اصل ، پرهیز از اختلاف و انشقاق است. پس نه
تنها عضویت در احزاب متباغض، بلکه عضویت در هر نوع کلوپ یا دسته یا... که با هم
متباغض باشند ممنوع است. به عقیده من حضرت ولی امرالله عضویت در احزاب با ساختار
سیاسی موجود – که به نحو مشهودی غیر اخلاقی است- را نهی کرده اند. در صورتی که این
ساختارها اصلاح گردد هیچ منعی برای عضویت در احزاب نخواهد بود. در اینجا هم رد پای
امر لوکال بچشم میخورد. این دستور هم متاثر از شرایط است و نه حکمی ازلی و ابدی. در
مفید بودن اصل تحزب هیچ انسان عاقلی تردید نمیکند. تحزب، فعالیت شناسنامه دار سیاسی
است. سیاستمداران از طریق احزاب ، برنامه های مدون خود برای اصلاح جامعه را در معرض
دید و قضاوت مردم می گذارند و بدون آن عملا امکان شناختن و قضاوت درباره سلیقه های
مختلف سیاسی وجود ندارد. طبیعتا در اداره یک کشور سلیقه های گوناگونی وجود دارد و
این سلیقه ها با هم جمع میشوند و یک حزب دو حزب و... را ایجاد میکنند. فی نفسه در
تحزب هیچ چیز غیر اخلاقی وجود ندارد. این ما هستیم که باید به ظرفیت های جدیدی برسیم
بطوریکه در احزاب مختلف عضو باشیم، اما با هم عناد نورزیم. عضویت در احزاب متباغض که
سهل است، حتی ارایه دو دیدگاه در مورد مقام حضرت بهاالله هم اگر منجر به اختلاف عمیق
و شدید دو فرد یا گروه بهائی شود میتواند به همین اندازه مردود باشد. مساله عضویت یا
عدم عضویت در احزاب نیست مساله انشقاق و اختلاف است. پس باید کمی ار سطح تک تک نصوص
ارتفاع بگیریم و همه آنها را با هم ببینیم و بعد حکمی کلی را استخراج کنیم و بعد از
کسب این دیدگاه کلی دوباره به سطح نصوص بازگردیم و دوباره آنها را بخوانیم. به این
میگوئیم دور هرمنوتیک.
Change settings via the Web (Yahoo! ID required)
Change settings via email: Switch delivery to Daily Digest | Switch format to Traditional
Visit Your Group | Yahoo! Groups Terms of Use | Unsubscribe
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر