کتاب‌های فارسی: [farsibooks] democracy and nothing

در حال حاضر دولتهای متعددی در عرصه بین الملل وجود دارند که هر کدام بر بخشی از زمین حاکمیت دارد و اراده خود را بر ساکنین آن تحمیل می کند.
آنچه كه به عنوان حقیقت ار آن ياد مي شود با آنچه که واقعیت دارد لزوما یکی نیستند میتوان سخن از جامعه آرمانی گفت و دو لتی را تصور کرد و در آن همه را شاد و سعادتمند فرض نمود یا اینکه می توان قصه پردازی و داستانسرایی کرد و حکومت ظلم را بدست شاهزاه ای نجیب بر انداخت و حکومت را بدان دادگر زمانه سپرد و همه مردم را در خوبی خوشی و صلح و صفا تصور کرد.
اما اگر رسیدن به جامعه آرمانی بر ما فرض شده است واقع بینی شرط اساسی گام نهادن در این مسیر است اگر در تصور ما شکلی از دولت مطلوب وجود دارد پیش از آن باید توجه داشت که همه ایشان جمعی هستند از انسانها. آنکه قضاوت می کند و آنکه متهم است. آنکه نقش معلم را ایفا می کند و آنکسی که در کلاس درسش حاضر می شود شخصی که حکومت می کند و کسانی که تحت حاکمیت او زندگی می کنند و مجبور هستند از فرامینش تبعیت کنند.
همه اینها انسانند و ما نیز با همین آدمیان سر و کار داریم هر چه مي بينيم ثمره كار خود ماست هر چيزي را كه انتظار آن ميكشيم حاصل و نتيجه اعمال خود ماست و هر سعادت و شقاوتی که وجود دارد نتیجه مستقیم رفتار همین انسانهاست.
بنابراين آنچه ارزش تلقی می شود كاري كه از آن به عنوان يك كار نيك و عملي اخلاقي ياد ميكنيم رفتاري است در ميان هزاران عملي كه انجام داده و مي دهيم.
ارزشها ودستورات اخلاقي يا ديني مبنا و منشاء آن هرچه باشد پیش بینی رفتار انسانها در قبال آن بطور کامل و برای همیشه امکان پذیر نیست. چرا كه اين ويژگي اصلي رفتار ما انسانهاست.
زمانی که می گوییم حکومت باید دینی باشد بدین معنی نیست که شخصی از آسمان و یا از جانب پروردگار به زمین خواهد آمد که او ضامن اجرای دین در زمین خواهد بود « خداوند سرنوشت هیچ قومی را تغییر نمی دهد مگر اینکه خودشان این تغییر را ایجاد کنند».

هر تئوری پردازی و یا برنامه ریزی برای حکومت مطلوب نباید موجب غفلت از این امر گردد که آنکسی که حکومت می کند انسان است حال ممکن است منتخب اکثریت مردم باشد یا گروه اندکی و یا حتی از راه کودتا و یا طریق دیگری به حکومت رسیده باشد لذا تصمیمات او و یا آنچه که به عنوان قانون در جامعه اعمال می شود پیش از اینکه مبتنی بر مکتبی یا اصلی یا آیینی باشد اراده حاکم است دینی یا غیر دینی.
پس باید بررسی کرد زمانی که ما از حکومتی بنام حکومت دینی یاد می کنیم دقیقا چه چیزی مد نظر ماست و چقدر با واقعیت هم خوانی دارد. سوال دقيقتر اين خواهد بود كه چه كسي بايد حكومت كند و چگونه بايد اطمينان حاصل نمود كه اراده اين فرد قطعا منطبق بر احكام و دستورات ديني خواهد بود پس تا زماني كه پاسخي براي آن وجود نداشته باشد به كار بردن واژه حكومت ديني چيزي از ابهامات موجود را كم نخواهد كرد
آنچه در يك حكومت عملي مي شود اراده قدرت است نه هيچ امر ديگري . شايد مناسب باشد كه در اينجا براي توضيح اين امر به يك رويه در نظام جمهوري اسلامي اشاره كنيم.
در حال حاضر نهادي وجود دارد به نام مجمع تشخيص مصلحت نظام كه اين قدرت را دارد كه در صورت لزوم به تشخيص خود قوانيني را كه در مجلس تصويب شده اند و توسط نهاد رسمي تفسير دين مغاير با احكام الهي خوانده شده را تاييد كند و اين مغايرت با احكام ديني را ناديده بگيرد.
اين نهاد آنچه را كه خود مصلحت مي داند تصويب مي كند و آن نيز اجرا مي گردد چرا كه اين اراده قدرت است اگر چه با تفاسير رسمي از دين ناسازگار افتد.
- ممكن است ادعا شود كه چون اين عده حاضر در مجمع نمايندگان رهبري هستند و به اين دليل كه رهبري نماينده امام معصوم است و اختيارات ايشان را داراست پس اراده مجمع كه همان اراده رهبري است عين عمل به دين است هر چند كه برخي مفسرين آنرا مغاير با احكام الهي بدانند.
در پاسخ بايد گفت منظور از حكومت ديني حكومتي است كه هدف آن احياي احكام ديني است و انجام كارها براساس خداوند است و يا حداقل حركت در مسيري است كه از محدوده مشخص شده در دين فراتر نرود. امكان ايجاد حكومت با تفاسير متعدد از دين سازگاري ندارد و نيازمند مرجعي است كه فصل الخطاب باشد و لذا بايستس نهادي را تدارك ديد كه ارائه تفسير رسمي از دين به عهده ايشان باشد به عبارتي بايد پذيرفت كه دين همان است كه اين عده مي گويند به فرض اينكه ما چنين رويه اي را بپذيريم بنابراين وجود مجمعي كه قدرت كنار گذاشتن دين را هم دارد جدا از نهاد رسمي تفسير دين به چه منظوري است؟ چرا نام آن تشخيص مصلحت است اگر اين نيز دستور ديني است چرا نام آن تغيير يافته است؟ اگر حكم اين مجمع مطابق با دين است پس بايد زير مجموعه اي از نهاد رسمي تفسير دين باشد.
جدا بودن اين نهاد خود بيانگر اين است كه اگر اراده قدرت بر اين باشد كه تفسير رسمي از دين ناديده انگاشته شود پس بايد آنرا ناديده گرفت ونتيجه اين خواهد بود كه كه در هر حكومتي هر آنچه عملي مي شود پيش از هر چيزي اراده قدرت است حال اگر مطابق با قوانين الهي باشد اين صرفا اتفاقي است كه در آن اراده قدرت بر اين امر قرار گرفته است.

اگر ادعا شود كه راه ديگري براي تشكيل حكومت ديني وجود ندارد باز هم در اصل قضيه تغييري ايجاد نخواهد شد و اگر اين روش علي رغم ايرادات وارده مي پذيريم مي بايست تبعات آنرا نيز پذيرا باشيم و برخورد كاملا شفافي با اين قضيه داشته باشيم.

در چنين حالتي هر شخصي مي تواند بر راس قدرت قرار بگيرد و نامي براي حكومت خود دست و پا كند و مخالفت با اراده خود را ضديت با قيدي قلمداد كند كه بر نام حكومت افزوده است و هر انتقادي را مخالفت با ارزشهايي بنامد كه مدعي است حكومتش براي آن تلاش مي كند. اما في الواقع همه اينها اراده حاكم است و اراده ها همواره ثابت نخواهند ماند و يا لا اقل تضميني براين امر وجود ندارد ممكن است همه رويه ها تغيير كند و تنها ناممي از ارزشها باقي بماند در اين صورت كيست كه بتواند در مقابل اراده هاي نا صحيح بايستد.

حاكم بودن اراده پادشاه لزوما به معني اين نيست كه حاكم همواره از ارزشها سوء استفاده مي كند و هر زمان لازم باشد هر چيزي را فداي حفظ قدرت خود خواهد نمود بلكه محتمل است كهحاكم واقعا در رفتار و گفتارش صادق باشد و به عنوان مثال همواره خود را متعهد به اجراي فرامين الهي بداند اما نتيجه تنها اين خواهد بود كه حكومت تا زماني منطبق بر ارزشها و فرامين الهي خواهد بود كه اراده حاكم بر اين امر قرار داشته باشد و تا زماني اين روند ادامه خواهد داشت كه قدرت بدان متعهد مانده باشد و اگر غير از اين شد همه چيز به سادگي تغيير خواهد كرد چرا كه همانگونه كه اشاره شد هر نامي براي حكومت داشته باشيم آنچه عملي مي شود اراده قدرت است.

امري كه ما را به شناخت ماهيت دولت نزديك مي سازد بيش از هر چيزي صراحت در كلام است نه دو پهلو گويي هاي سياتمداران. امري كه خود صاحبنظران تئوري ذيني بر آن تاكيد دارند.

«بنده هميشه كوشيده ام شفاف و بدون ابهام نظر بدهم و همين هم عده اي را كه به دو پهلو گويي عادت كرده اند را از دست ما عصباني كرده است.... براي تبيين و روشن شدن مفهوم دمكراسي و تبيين مردم سالاري ديني به جاي استفاده از الفاظ مبهم بهتر استبر مصاديق تكيه كنيم و بگوييم اين كار جايز است يا خير؟ مثلا بجاي اينكه بگوييم اسلام با با دمكراسي موافق است يا نه بگوييد آيا مي خواهيد خدا و احكام او را ناديده بگيريد كه اسلام اين را نمي پذيرد اگر دمكراسي آن است كه مردم حق دارند هر قانوني را وضع كنند اگر چه بر خلاف قانون خدا باشد اين مورد قبول اسلام نيست»

اين صحيح است كه دمكراسي به معني انتخايب مردم است و مردم نيز ممكن است در شرايطي به به قانوني راي دهند كه با احكام اسلامي سازگاري نداشته باشد ام آيا اين بهانه كافي براي كنار زدن دمكراسي خواهد بود در چنين حالتي جايگزين دمكراسي چه خواهد بود

اگر پيشنهاد براي جايگزين حكومت اكثريت حكومت يك فرد با ويژگي هاي خاص باشد اين امكانپذير نيست كه اين شخص اراده اي غير از اراده الهي داشته باشد و مغاير با احكام الهي و دستورات ديني عمل نمايد.

كم يا زياد در هر دو نوع حكومت امكان تخلف و خطا و اشتباه وجود دارد و دور شدن از مطلوب محتمل است

اگر برخي با دلايلي كه براي خود دارند به اين نتيجه رسيده باشند كه امكان وقوع اين رويداد (دور شدن از تعهدات پيشين) در حكومت شخص عادل، مدير، با تقوا بسيار انك است در عوض در حكومت دمكراتيك و آنرا محتمل تر مي پندارند در اينصورت بايد اذعان نمود كه اين امتياز براي حكومت دمكراتيك وجود دارد كه بازگشت از مسير نامطلوب همواره با هزينه كمتر بدون درگيري و خشونت امكان پذير است در حالي كه در حكومت فردي در صورت كج روي حاكم راه برگشت هموار نخواهد بود.

مساله اساسي در سياست، قدرت است و اين امري است كه غالب متفكران سياسي بدان اذعان نموده اند و اگر شخصي در اين عرصه نظريه پردازي مي كند نمي تواند از اين مفهوم غفلت ورزد .

سوال اين نيست كه پذيرش احكام الهي ضروري تر است يا خواست مردم و اراده ايشان بلكه پرسش دقيق تر اين است كه بگوييم : آيا قدرت و حكومت را بايد به دست اكثريت و نمايندگانشان قرار داد يا به يك فرد در ميان ايشان بدون لحاظ نمودن نظر اكثريت.

به عبارتي اگر همچون نظريه پردازان حكومت ديني صراحت به خرج دهيم بايد پرسيد آيا شايسته است كه حكومت و سرنوشت قوانين الهي را به دست هوا هوس اكثريت مردم قرار دهيم و مطابق ميل ايشان عمل نماييم يا اينكه حكومت و قدرت را به ست هوا و هوس يك تن نهاده وهمه برطبق ميل و اراده او عمل نماييم.

حكومت ذاتا سكولار است چرا كه هيچ تضميني براي هيچ امري وجود ندارد به اين دليل كه همه چيز به دست انسان جايز الخطا است و اين انسان را هيچ كسي نيست تضمين كند جز خودش كه قبول اين ضمانت غير عقلي وغير قابل قبول است چرا كه خود موضوع ضمانت است.
آنچه در حكومت اجرا مي شود يا به صورت ماده قانوني در مي آيد ممكن است با چار چوبي كه پيش از آن تاييد شده مطابقت نمايد اما پيش از اينكه اين حكم اسلامي يا ليبراليستي يا... باشد اراده حاكم است و هر زماني كه اين اراده دچار تغيير شود ديگر انتظارمان نبايد اين باشد كه روال گذشته ادامه پيدا كند.
اين پرسش بصورت جدي مطرح است كه كساني اعتقاد دارند حكومت نبايستي سكولار باشد چه تضميني بر اين امر داده اند و چگونه آنرا محقق مي سازند. كساني بر ديني بودن يا ليبراليستي بودن حكومت پافشاري مي كنند چه راهي را براي اين امر پيشنهاد مي كنند.

__._,_.___

Messages in this topic (2) Reply (via web post) | Start a new topic

Messages

This is a non-political list.