آیا میدانید تاکنون 8اثر ملی ایرانی در فهرست آثار جهانی قرار گرفته اند در صورتی بیش از14هزار اثرارزشمند ملی در کشور موجود است مرز پرگهر هم اكنون تعداد ۱۷۸ كشور به عضويت اين كنوانسيون در آمده اند كه از اين بابت، گسترده ترين قرارداد بين المللى در حوزه حفاظت از ميراث طبيعى و فرهنگى جهان به شمار مى آيد. كنوانسيون ۱۹۷۲ يونسكو از يك ديباچه و ۳۸ ماده در هشت فصل تشكيل شده كه مسئوليت اجراى مفاد آن با كميته ميراث جهانى است. اين كميته متشكل از نمايندگان ۲۱ كشور جهان است كه براى مدت ۶ سال به عضويت آن در مى آيند. برپايه كنوانسيون ۱۹۷۲ كشورهاى عضو يونسكو مى توانند همه ساله يك اثر تاريخى و يك اثر طبيعى كشور خود را نامزد ثبت به عنوان ميراث جهانى كنند. حفاظت از اين آثار پس از ثبت، در عين باقى ماندن در حيطه حاكميت كشور مربوطه، به عهده تمام كشورهاى عضو خواهد بود. گفتنى است از آغاز فعاليت كنوانسيون ميراث جهانى بيش از ۷۸۸ اثر تاريخى و طبيعى از ۱۲۹ كشور جهان در فهرست ميراث جهانى بشر ثبت شده است. در اين ميان جمهورى اسلامى ايران به عنوان يكى از معدود كشورهاى تمدن ساز بشرى گرچه داراى بيش از ۱۴ هزار اثر ارزشمند ثبت شده در فهرست آثار ملى است، اما تاكنون فقط ۸ اثر تاريخى اين سرزمين در فهرست آثار جهانى به ثبت رسيده است. آنچه در پى مى آيد معرفى ۸ اثر تاريخى ايران است كه در فهرست آثار جهانى در ۳ دهه گذشته ثبت شده است. ۱- تخت جمشيد تخت جمشيد نام يكى از شهرهاى باستانى ايران است كه در روزگاران بسيار دور پايتخت سلسله هخامنشيان به شمار مى آمد.تخت جمشيد محل برگزارى آيين هاى نوروزى و بهارى شاهان هخامنشى بوده است. در حال حاضر ويرانه هاى اين مكان هنوز هم در نزديكى شيراز مركز استان فارس برپا است. اين مكان هم اكنون از مكان هاى باستانى ايران است.در ۷۰ كيلومترى جنوب پاسارگاد، داريوش بزرگ شهر پارسه را به عنوان پايتخت نمادين خود بنيان نهاد كه در ادبيات يونان باستان از آن با عنوان «پرس پليس» ياد شده است.مردم محلى اين مكان را جايگاه تاجگذارى پادشاه باستانى جمشيد پيشدادى مى دانسته اند. در منابع مختلف تاريخى كاربردهاى متفاوتى براى اين مجموعه كم نظير دوره باستانى آورده اند. پايتخت هخامنشيان، خزانه، مكانى مقدس، محل برگزارى جشنها و آيين هاى مذهبى، نوعى سازمان ملل يا مجلس بزرگان و دانشمندان ايران. تاريخ ساخت تخت جمشيد را به ۲۵۰۰ سال پيش نسبت مى دهند كه عمليات ساخت آن در زمان داريوش اول هخامنشى آغاز گرديده و سپس توسط جانشينان وى با تغييراتى در بناى اوليه آن تكميل يافته است. براساس خشت نوشته هاى كشف شده در تخت جمشيد در ساخت اين بناى باشكوه معماران، هنرمندان، استادكاران، كارگران، زنان و مردان بيشمارى شركت داشتند كه علاوه بر دريافت حقوق از مزاياى بيمه كارگرى نيز استفاده مى كردند. وسعت كامل كاخ هاى تخت جمشيد ۱۲۵ هزار متر مربع است كه بر روى سكويى كه ارتفاع آن بين ۸ تا ۱۸ متر بالاتر از سطح جلگه مرودشت است، بنا شده اند و از بخش ها و كاخ هاى مهم تشكيل يافته است. گفته مى شود مجموعه كاخ هاى تخت جمشيد، در سال ۳۳۰ پيش از ميلاد به دست اسكندر مقدونى به آتش كشيده شد و تمام بناهاى آن به صورت ويرانه درآمد. امروزه تخت جمشيد به عنوان نماد شكوه تمدن ايران باستان نام آورترين اثر تاريخى اين كشور به شمار مى آيد. ۲- زيگورات چغازنبيل زيگورات چغازنبيل يكى از ۳ اثر باستانى ايران است كه در تيرماه سال ۱۳۵۷ به طور يكجا در فهرست ميراث تاريخى جهان به ثبت رسيده است. زيگورات چغازنبيل نيايشگاهى است باستانى كه در حدود ۱۲۵۰ سال پيش از ميلاد، توسط اونتاش گال، پادشاه بزرگ عيلام به منظور ستايش ايزد اينشوشيناك، نگهبان شهر شوش، ساخته شده است. مكان جغرافيايى چغازنبيل در ۴۵ كيلومترى جنوب شهر شوش در نزديكى منطقه باستانى هفت تپه قرار دارد. بلندى اين بنا در سال هاى بسيار دور ۵۲ متر و در ۵ طبقه بوده است. امروزه ارتفاع آن ۲۵ متر و تنها ۲ طبقه و نيم از آن باقى مانده است. چغازنبيل واژه اى محلى به معناى «زنبيل واژگون» است و نام باستانى اين بنا به شمار نمى آيد. همچنين زيگورات در زبان عيلامى به معناى نيايشگاه است. در منابع تاريخى در توضيح «زيگورات» آمده است: زيگورات به عبادتگاه هايى گفته مى شود كه به صورت برج مطبق هرمى شكل ساخته شده و مختص معمارى مذهبى شهرهاى بين النهرين و ايران باستان بوده است. براساس همين منابع، ساخت زيگوراتها از ۲۵۰۰ تا ۴۲۰۰سال پيش متداول بوده است. اين مكان نزد باستان شناسان به «دور اونتاش» معروف است كه به معناى شهر اونتاش است. اونتاش گال پادشاه عيلامى است كه دستور ساخت اين شهر مذهبى را داده است. بناى چغازنبيل در ميانه اين شهر واقع شده است و مرتفع ترين بخش آن است.قرنهاى متمادى اين بنا در زير خاك به شكل زنبيلى واژگون مدفون بود تا اين كه حدود ۵۰ سال قبل به دست «گيرشمن» فرانسوى از آن خاكبردارى شد.گرچه خاكبردارى از اين بناى محدب متقارن واقع شده در دل دشت صاف موجب تكميل دانش دنيا نسبت به پيشينه باستانى ايرانيان شد، اما پس از گذشت حدود ۵۰ سال از اين كشف، دست عوامل فرساينده طبيعى و بى دفاع گذاشتن اين بنا در برابر آنها، آسيبهاى فراوانى را به اين بناى خشتى- گلى وارد كرده و بخصوص باقيمانده طبقات بالايى را نيز دچار فرسايش شديد كرده است. ۳- ميدان نقش جهان ميدان نقش جهان مجموعه بزرگى از ساختمان هاى دوره صفوى در شهر اصفهان است كه سال ۱۳۵۷ به همراه تخت جمشيد و زيگورات چغازنبيل، دو اثر باستانى ديگر ايران در فهرست ميراث جهانى به ثبت رسيده است. به روايت تاريخ، پيش از آن كه شهر اصفهان به پايتختى سلسله صفوى برگزيده شود، اين ميدان با همان نام «نقش جهان» به صورت باغ بسيار بزرگى بوده است. در دوره شاه عباس اول، اين باغ را تا حدود امروزى ميدان گسترش داده و در پيرامون آن مشهورترين و عظيم ترين بناهاى تاريخى اصفهان مانند مسجد شاه (در ضلع جنوبى) مسجد شيخ لطف الله (درضلع شرقى)، امارات عالى قاپو (در ضلع غربى) و سر در قيصريه (در ضلع شمالى) ساخته شده است. طول اين ميدان از شمال به جنوب بالغ بر ۵۰۰ متر و عرض آن حدود ۱۶۵ متر است. ميدان نقش جهان در سده يازدهم هجرى قمرى مصادف با قرن هفدهم ميلادى يكى از بزرگ ترين ميدان هاى جهان به شمار مى آمد. در دوره شاه عباس و جانشينان او اين ميدان محل نمايش هاى گوناگون همچون :بازى چوگان، رژه ارتش، چراغانى و جشن هاى ديگر بوده است. دو دروازه سنگى چوگان از آن دوره هنوز در شمال و جنوب ميدان از شكوه ديرين آن حكايت مى كند.شرح مفصل اين ميدان را جهانگردان نامدار اروپايى مانند شواليه شاردن فرانسوى، تاورنيه، پى يترو دولاواله، سانسون، انگلبرت كمپفر و ديگران كه در روزگار صفوى از پايتخت ايران ديدن كرده اند، به دست داده اند.معمار چيره دست اصفهان استاد على اكبر اصفهانى ساخت مسجد امام و عالى قاپو را برعهده داشته است. ۴- تخت سليمان تخت سليمان نام محوطه تاريخى بزرگى در نزديكى تكاب و روستاى تخت سليمان (در گذشته نصرت آباد) در استان آذربايجان غربى در كشور ايران است. مجموعه بناهاى تاريخى تخت سليمان در اطراف درياچه اى طبيعى ساخته شده است. آب اين درياچه كه از عمق ۱۱۶ مترى از درون زمين به سطح مى آيد و به زمين هاى اطراف مى ريزد داراى املاح زيادى است كه آن را براى آشاميدن و كشاورزى نامناسب كرده است. رسوب هاى حاصل از اين املاح در طى قرن ها لبه درياچه را شكل داده و متغير كرده است.آثار بناهاى دوره هاى اشكانيان و ساسانى و ايلخانان مغول در اين محل يافت شده است. مهمترين آثار به جا مانده در اين محوطه، آتشكده و تالارهاى دوره ساسانى است. برخى آثار ساسانى ديگر نيز در كوه بلقيس و زندان سليمان در نزديكى تخت سليمان ساخته شده است. در زمان ساسانيان، ايرانيان سه آتشگاه بزرگ و برجسته داشته اند. آتش هايى كه در اين آتشگاه ها نگهدارى مى شد اسامى خاص خود را داشت. آتش برزين مهر به معناى آتش عشق در نزديكى نيشابور خراسان قرار داشت كه مخصوص برزيگران بود. فربغ نيز به معناى آتش فرايزدى كه در كارياس فارس و ويژه موبدان و بلندپايگان بود. آتش سوم هم گشسب نام داشت كه در تكاب آذربايجان جاى گرفته بود. آتشگاه آذرگشسب ويژه ارتشيان بود و در شهر و محلى به نام شيز يا گنجك بر روى كوه اسنوند قرار داشت. آذرگشسب به معناى آتش اسب نر است. اين محل هم اكنون تخت سليمان نام دارد. كاوشگاه باستانى شيز در سال ۱۳۸۲ از سوى يونسكو به عنوان ميراث جهانى شناخته شده است و طرح هاى بزرگى براى بازسازى و كاوش در آن در دست اجرا است. پاسارگاد مجموعه اى از آثار باستانى برجاى مانده از دوران هخامنشى است كه در ۸۵ كيلومترى شمال مرودشت در منطقه مرغاب از توابع شهرستان پاسارگاد استان فارس واقع شده است.اين مجموعه دربرگيرنده ابنيه اى چون كاخ دروازه، پل، كاخ بار عام، كاخ اختصاصى، دو كوشك، آبنماهاى باغ شاهى، آرامگاه كمبوجيه، استحكامات دفاعى تل تخت، كاروانسراى مظفرى، آرامگاه كوروش بزرگ، محوطه مقدس و تنگه بلاغى است. پاسارگاد، به عنوان پنجمين اثر تاريخى ايران در فهرست ميراث جهانى ثبت شده است. اين مجموعه به دنبال جلسه اجلاس كميته جهانى ميراث جهانى يونسكو كه در تيرماه سال ۱۳۸۳ در كشور چين برگزار شد در فهرست ميراث جهانى جاى گرفت. سرزمين پارس زادگاه هخامنشيان بوده است. خاندان پارس، به رهبرى كوروش (۵۲۹ تا ۵۵۹ ق.م) در سال ۵۵۰ پيش از ميلاد، بر مادها پيروز شدند. برپايه سنت، كوروش اين منطقه را به پايتختى انتخاب كرد، زيرا در نزديكى منطقه اى بود كه بر «ايشتوويگو» پادشاه ماد پيروز شد. علاوه بر اين پيروزى، جنگ هاى كوروش موفقيت هاى ديگرى نيز براى وى به دنبال داشت كه غلبه بر ليدى، بابل نو و مصر از آن جمله بود.امپراتورى هخامنشى بعد توسط پسر او كمبوجيه (۵۲۲ تا ۵۲۹ پيش از ميلاد) و داريوش اول (۴۸۶ تا ۵۲۱ پيش از ميلاد) تحكيم و گسترش يافت. تا هنگامى كه اسكندر مقدونى در سال ۳۳۰ پيش از ميلاد، امپراتورى هخامنشى را تسخير كرد پاسارگاد يك مركز مهم سلسله اى باقى ماند. به گفته نويسندگان باستانى، مانند هرودوت و آريان (گزنفون)، اسكندر عليرغم خرابى هاى بسيار آرامگاه كوروش را محترم شمرده است.از سده هفتم به بعد، آرامگاه كوروش به نام آرامگاه مادر سليمان خوانده شده و به يك مكان زيارتى تبديل شد. در سده دهم يك مسجد كوچك در گرد آن ساخته شد كه تا سده چهاردهم از آن استفاده مى شد. در دهه ۱۹۷۰ بقاياى مسجد پاكسازى شده و تكه هاى تاريخى به نزديكى مكان هاى اصلى شان بازگردانده شدند. به طور كلى مجموعه باستانى پاسارگاد با همه تخريب هايى كه در طول تاريخ بر آثار موجود در آن صورت گرفته است هنوز هم نمونه برجسته اى از نخستين مرحله تكامل هنر و معمارى ايران باستان و يك گواهى استثنايى از تمدن كهن اين سرزمين است. ۶- ارگ بم شهر باستانى بم يكى از شهرهاى مهم استان كرمان به شمار مى آيد كه از روزگاران دور به دروازه شرق ايران شهرت داشته است. ارگ بم نيز در گوشه شمال شرقى و چسبيده به شهر بم قرار دارد. بنا به روايات متعدد، اين ارگ داراى قدمت اشكانى و هخامنشى بوده وتا اواخر دوره قاجار نيز در آنجا سكونت وجود داشته است.شهر بم به جهات مختلف شهرتى جهانى يافته و همواره كانون توجه داخلى و بين المللى بوده است. اين شهر با داشتن ارگ معروف خود به عنوان بزرگترين بناى خشتى جهان از نظر تاريخى داراى شهرتى جهانى است.اما در سال هاى اخير آنچه نام بم را دوباره در سطح جهان مطرح كرده و به كانون توجهات بين المللى بدل ساخت، حادثه دلخراش زلزله اين شهرستان در سال ۱۳۸۲ بود كه علاوه بر تلفات جانى گسترده، باعث تخريب ۸۰ درصد از ارگ بم شد.به همين دليل نيز با وجود اين كه هر يك از كشورهاى عضو كنوانسيون ۱۹۷۲ تنها مى توانند يك اثر تاريخى را در هر سال براى ثبت در فهرست ميراث فرهنگى جهان معرفى كنند اما به دليل حساسيت كميته جهانى ميراث جهانى نسبت به سرنوشت ارگ بم، پس از تخريب گسترده آن بر اثر زلزله ياد شده، اين اثر نيز در كنار مجموعه پاسارگاد در سال ۱۳۸۳ به فهرست ميراث جهانى افزوده شد. ۷- گنبد سلطانيه كميته جهانى يونسكو در جلسه بيست و نهم خود در ۱۹ تير ماه ۱۳۸۴ كه در شهر دوربان آفريقاى جنوبى برگزار شد، گنبد سلطانيه را به عنوان هفتمين اثر تاريخى ايران در فهرست ميراث فرهنگى جهان به ثبت رساند.اين اثر كه در فاصله ۳۰ كيلومترى شهر زنجان قرار دارد با داشتن ۵۴ متر ارتفاع از شگفتى هاى دوره ايلخانى بوده و يكى از باشكوه ترين دوران تمدن ايران را در ۷۰۰ سال قبل به نمايش مى گذارد.گنبد ۸ ضلعى سلطانيه به لحاظ معمارى منحصر به فرد و تزئينات بسيار زيباى آجركارى و كاشيكارى از شاخص ترين آثار دوره اسلامى جهان به شمار مى آيد.به گفته سيدمحمد بهشتى، معاون پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگى، صنايع دستى و گردشگرى كشور، اين بنا به لحاظ ساختار كلى بزرگترين بناى آجرى جهان محسوب شده و از نظر ارتفاع نيز سومين گنبد مرتفع جهان به شمار مى آيد. -8 مجموعه تاريخى بيستون كتيبه بيستون در سال ۵۲۰ قبل از ميلاد به دستور داريوش اول در ابعاد به طول ۲۰ متر و ۵۰ سانتيمتر و عرض ۷ مترو ۸۰ سانتيمتر بر ديواره كوه بيستون حكاكى شده است. اين اثر در فاصله ۳۰ كيلومترى شهر كرمانشاه قرار داشته و پيروزى داريوش اول، پادشاه هخامنشى را به تصوير مى كشد. حجارى ها داريوش را در حالى كه ايستاده و دست راست را به تقديس اهورا مزدا بلند كرده و پاى چپ را بر سينه بردياى دروغين نهاده نشان مى دهد و در بالا فروهر در پرواز است و پشت سر داريوش دو نفر ايستاده و در مقابل او نه تن دست بسته حجارى شده است.در اين نقشه برجسته شرح ماجراى پيروزى داريوش به سه خط عيلامى، بابلى و فارسى باستان بيان شده است.كتيبه مذكور يكى از معتبر ترين و مشهورترين سند هاى تاريخى جهان است. زيرا مهمترين نوشته ميخى زمان هخامنشى است. سطحى كه اين كتيبه در برگرفته موقعيت اين خطوط نسبت به نقوش چنين است. در زير نقش ها خطوط فارسى باستان در ۵ ستون به طول ۹/۲۳ (نه متر و بيست و سه سانتيمتر) و عرض يا ارتفاع ۳/۶۳ متر (سه متر و شصت و سه سانتيمتر) و ۴۱۴ سطر قرار دارد. گفته مى شود از اين كتيبه در پارسى باستان به عنوان «بغيستانه»، در معجم البلدان «بهستان» و برخى از دانشمندان عرب از آن به نام «بهستون» ياد مى كردند. احتمال ثبت كليساهاى آذربايجان در فهرست آثار جهانى در حالى كه پرونده ۳ كليساى باستانى استانهاى آذربايجان شرقى و غربى براى ثبت در فهرست آثار جهانى در سال ۲۰۰۷ به كميته ميراث جهانى سازمان يونسكو ارسال شده بود، اما به دليل نقص فنى اين پرونده، طرح مذكور به ايران بازگردانده شده و كليساهاى سه گانه آذربايجان شانس ثبت جهانى خود را از دست دادند. بدين ترتيب به احتمال قوى ايران در سال ۲۰۰۷ پرونده اى براى ثبت در فهرست آثار تاريخى جهان نخواهد داشت. در عين حال به گفته طه هاشمى، رئيس پژوهشكده ميراث فرهنگى و گردشگرى ايران، پرونده كليساهاى طاطائوس در آذربايجان غربى و سنت استپانوس و زرزر در آذربايجان شرقى هم اكنون تكميل شده و آماده ثبت در فهرست ميراث جهانى در سال ۲۰۰۸ شده است.طه هاشمى با اشاره به كشف استخوان هاى حواريون در كليساى سنت استپانوس در سال ۸۳ مى گويد: برخى از ارامنه معتقدند اين كليسا نخستين كليساى ساخته شده در جهان است.كليساى سنت استپانوس آذربايجان شرقى بعد از قره كليسا در آذربايجان غربى، مهمترين كليساى ارامنه كشور است. اين كليسا مربوط به قرون ۱۰ تا ۱۲ ميلادى است و در منطقه جلفا در كنار رودخانه ارس جاى گرفته است.هاشمى در مورد ديگر كليساى اين پرونده مى گويد: كليساى طاطائوس به سال ۴۸ ميلادى مبلغى به همين نام ساخته، اما اين شخص بعدها به فرمان پادشاه ارمنستان به قتل رسيد.رئيس پژوهشكده ميراث فرهنگى و گردشگرى كشور با اشاره به وجود ۵۰۰ كليسا در ايران مى گويد: از اين تعداد، ۴۴ كليسا در فهرست آثار ملى به ثبت رسيده است. سازمان يونسكو براساس كنوانسيون ۱۹۷۲ به حفظ ميراث طبيعى و تاريخى جهانى حساسيت ويژه اى دارد، اما در سال هاى اخير بر اثر كم توجهى برخى نهادها و سازمان هاى دولتى و غيردولتى، جايگاه شمارى از آثار تاريخى ثبت شده ايران در فهرست آثار جهانى متزلزل شده و يا روند ثبت آنها در فهرست ميراث جهانى به خطر افتاده است.در حالى كه براساس ماده ۵۶۰ از فصل نهم قانون مجازات اسلامى، هر كس بدون اجازه از سازمان ميراث فرهنگى كشور يا با تخلف از ضوابط مصوب در حريم آثار تاريخى مذكور در اين ماده مبادرت به عملياتى كند كه سبب تزلزل بنيان آنها شود يا در نتيجه آن عمليات به آثار و بناهاى مذكور خرابى و يا لطمه اى وارد آيد، علاوه بر رفع آثار تخلف و پرداخت خسارات وارده به حبس از يك تا ۳سال محكوم مى شود.با اين اوصاف اما بى توجهى برخى دستگاه هاى دولتى و غيردولتى كشور نسبت به چگونگى رفتار در حريم اماكن تاريخى به يك معضل بزرگ براى ميراث فرهنگى ايران تبديل شده است.مشكلات مطرح شده در مورد احداث سد سيوند و خطر زير آب رفتن بناى پاسارگاد، عبور خط آهن از حريم تخت جمشيد، مخدوش شدن محدوده ميدان نقش جهان با برج جهان نما و در روزهاى اخير نيز تهديد حريم مجموعه تاريخى توس توسط دكل هاى برق كه اين مجموعه را در خطر عدم ثبت در آثار جهانى قرار داده است، تنها گوشه اى از مشكلات پيش روى حفظ آثار تاريخى موجود در كشور به شمار مى آيند.از سوى ديگر عدم استفاده از فناورى هاى پيشرفته در حفاظت از آثار تاريخى نيز سبب افزايش سرعت فرسايش و تخريب آثار تاريخى كشور شده است. دكتر طالبيان رئيس مؤسسه پارسه پاسارگاد در اين مورد مى گويد: نمى توان از اهميت دانش روز براى كاهش تأثيرات مخرب بر آثار باستانى چشم پوشى كرد. در حالى كه در بسيارى از كشورهاى دنيا با قدمتى بسيار كمتر از ايران كه آثار كم اهميت ترى نيز دارند، استفاده از تكنولوژى مدرن براى حفظ و نگهدارى بناهاى تاريخى به امرى بديهى و لازم تبديل شده است. آثار ميراث طبيعى ايران به ثبت جهانى نرسيده اند با وجود پتانسيل هاى بسيار ارزشمند طبيعى همچون پارك ملى درياچه اروميه، مرداب انزلى، جنگل هاى حراى جزيره قشم، پارك ملى گلستان و ده ها اثر طبيعى ديگر، تاكنون هيچ يك از آثار طبيعى ايران در فهرست ميراث طبيعى جهان ثبت نشده است!آرش كوشا دبير كميته طبيعت گردى در معاونت گردشگرى سازمان ميراث فرهنگى، صنايع دستى و گردشگرى كشور در مورد وضعيت آثار طبيعى ايران مى گويد: سرزمين ايران به لحاظ تنوع جاذبه هاى طبيعى و زيستى كم نظير خود در جمع ۵ كشور نخست جهان قرار دارد اما تاكنون هيچ يك از آثار ميراث طبيعى به ثبت جهانى نرسيده اند. او تأكيد مى كند: لازم است به منظور ساماندهى اطلاعات ميراث طبيعى كشور و ثبت آنها در فهرست آثار طبيعى جهان، سند ملى توسعه زيست محيطى و طبيعت گردى ايران تدوين شود.وى در مورد دليل عدم ثبت آثار طبيعى كشور در فهرست ميراث جهانى مى گويد: با وجود جاذبه هاى بى نظير طبيعى در كشور، از لحاظ برنامه ريزى براى مديريت و بهره بردارى از اين منابع در جايگاه مطلوبى قرار نداريم.او اظهار اميدوارى مى كند با تشكيل كميته طبيعت گردى، تدوين استراتژى ها و افزايش بهره گيرى از جاذبه هاى توريستى كشور مؤثر واقع شده و راه براى ثبت آثار طبيعى ايران نيز در فهرست جهانى ميراث طبيعى هموار شود. روزنامه ایران مورخ 16دی ماه 1385 |
This is a non-political list.
MARKETPLACE
Change settings via the Web (Yahoo! ID required)
Change settings via email: Switch delivery to Daily Digest | Switch format to Traditional
Visit Your Group | Yahoo! Groups Terms of Use | Unsubscribe
.
__,_._,___
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر