نامه روزنامه ايران به سروش: راه رÙتن مرد مرده خوشم آمد به هوشت كه هنوز هم كه هنوز است نمي‌روي زير بار اينكه آنچه مي‌خواهي غير از آن چيزي است كه دينداران Ùˆ مؤمنان مي‌خواهند. چنان گلوي قلمت را صا٠مي‌كني Ùˆ شق Ùˆ رق مي‌نويسي كه بندگان خدا خيال مي‌كنند نسخه ايراني پاپر- Øضرت آقاي سروش- واقع‌الامر پي مدينة‌النبي (Ùˆ نه جامعه مدني) است Ùˆ خب خودت مي‌گويي «جامعه اخلاقي» Ùˆ Ú†Ù‡ اسم خوبي هم! بخصوص اگر به مرØمت سر Ùˆ صداهاي اين ده ــ بيست ساله، پاپر خوانده باشيم Ùˆ درست Ùˆ درمان خوانده باشيمش، مي‌Ùهميم منظورت چيست. بايد در مايه‌هاي كانونشناليسم پاپر باشد آنجا كه «هنجارها» بنياد «وقايع»اند Ùˆ نه برعكس! اين يكي از آموزه‌هاي پاپر نيست، همه آموزه‌هاي پاپر است: ميان تجربه‌ها Ùˆ گزاره‌ها Ùاصله‌اي است كه پر نمي‌شود. «دليل صدق هر گزاره، خود بايد گزاره باشد. پس معلوم نشد كه Øسيات كجا به گزاره‌ها پيوند مي‌خورد» (منطق اكتشا٠علمي، 1384ØŒ علمي- Ùرهنگي، صÙØÙ‡159). ولي ما اين درياÙت‌ها را دليل صدق گزاره‌هاي پايه نخواهيم گرÙت. درياÙت‌ها انگيزه رد Ùˆ قبول گزاره‌ها هستند» (همان). به عقيده من نسخه(هاي) ايراني پاپر نهان روشي ويژه‌اي در Ø·Ø±Ø Ø§Ùكار خود بروز داده‌اند كه تنها با اهدا٠سياسي (Ùˆ نه ÙلسÙي‌شان) هماهنگ بوده، برخي از اÙكارت را ØµØ±ÙŠØ Ù…ÙŠâ€ŒÚ¯ÙˆÙŠÙŠ وبرخي را مضمر Ùˆ Øتي گاهي لازم است در اين باره از Øد بگذراني. مثلاً همين بدگويي از پرداختن به انگيزه‌ها به جاي نقد Ù…Øتواي كلام كه ديگر از «كÙر ابليس» مشهورتر شده را در نظر بگيريد. يا انتقاد از ايدئولوژي را؛ در هر دو مورد- Øضرت استاد!- طوري سخن رانده‌ايد كه گويي ايدئولوژي Ùˆ انديشيدن در Øوزه انگيزه‌ها Ùˆ «اهداÙ» بد است Ùˆ در عالم مورد اشاره خاتم‌الÙلاسÙÙ‡ هيچ كس مبتني بر انگيزه Ùˆ هد٠و ايدئولوژي سخن نمي‌گويد Ùˆ عمل نمي‌كند. اگر اينها را از سر صدق Ú¯Ùتي Ùˆ خيال مي‌كني كه Øضرت پاپر Øسيات را به گزاره‌هاي پايه مربوط كرده Ùˆ اينها را بنياد «علم عيني» گذارده كه رجوعتان مي‌دهم دوباره نگاهي به پاورقي صÙØÙ‡ 49منطق اكتشا٠علمي بياندازيد: «البته در اسم‌گذاري مناقشه نيست. هنگامي كه اسم تازه «گزاره پايه» را وضع كردم، قصدم Ùقط آوردن لغتي بود كه معناي «گزاره ادراكي» را تداعي نكند. مايه تأس٠است كه ديگران به سرعت آن را برگرÙتند Ùˆ دقيقاً براي القاي همان معنايي به كار بردند كه من از آن پرهيز داشتم.» شما بهتر از هر كسي مي‌دانيد كه پاپر در دوره‌اي Øتي Ú¯Ùت‌وگو ميان آدم‌هاي با اهدا٠و اغراض متÙاوت را ممكن نمي‌دانست. از اين صريØ‌تر؟: «بي‌پرده مي‌گويم كه در تنظيم پيشنهادهاي ياد شده، در كنه ضمير خويش از بعضي داوريهاي ارزشي، متأثر بوده‌ام Ùˆ جانب برخي مرØجات را Ù†Ú¯Ù‡ داشته‌ام» (همان، صÙØÙ‡ 52 Ùˆ 53) Ùˆ يا اين Ùقره: «بØØ« Ùˆ Ú¯Ùت‌وگوي معقول بر سر چنين مسائلي Ùقط در ميان كساني بايد برود كه اهداÙÙŠ مشترك داشته باشند. انتخاب آن اهدا٠در تØليل آخر منوط به تصميم Ùˆ تواÙÙ‚ است Ùˆ به صر٠اØتجاج عقلاني Øاصل نمي‌شود.» (همان، صÙØÙ‡52) نهان روشي شما تنها راهي است كه خود را با آن خالي از داوري‌هاي ارزشي Ùˆ ØÙ‚ مطلق Ùˆ مطلق ØÙ‚ جلوه دهيد Ùˆ علي‌رغم سخن Ú¯Ùتن از تÙكر انتقادي هر مخالÙÙŠ را Ùاشيست Ùˆ ديكتاتور Ùˆ علم ناشناس Ùˆ نادان خطاب كنيد. به علاوه با همين نهان روشي است كه اÙكار خود را هماهنگ با ايمان جا‌مي‌زنيد. در Øالي كه نهايت Ùˆ نقطه ثقل اÙكار مراد شما â€" جناب خاتم‌الÙلاسÙه، كارل ريموند پاپر را مي‌گويم â€" قراردادگرايي Ùˆ در خوش‌بينانه‌ترين Øالت «تÙكر انتقادي» Ùˆ تقابل با جزميت است. آري از جهتي سخن شما دروغ نيست Ùˆ با دستگاه Ùكري پاپر هم سازگار است. همانگونه كه خود پاپر هم به ما مي‌آموزد اين ايمان به ارزش‌ها Ùˆ اعتقاد به هنجارهاست كه پايه باورها Ùˆ واقعيات علمي Ùˆ اجتماعي Ùˆ... را مي‌گذارد. پس بايد لااقل معلوم كرد ايماني كه شما مي‌گوييد، ايمان به چيست؟ ايمان به سكولاريته Ùˆ آزادي به معناي مدرن آن يا ايمان به خدا به معنايي كه Ù…Øمد(ص) هزار Ùˆ چهار صد سال پيش از آن سخن Ú¯Ùت؟ آموزه‌هاي شما براي جريان سكولار همان قدر خالي از برانگيختگي Ùكري شده (كاري به هيجانات سياسي Ùˆ ادبي نوشته‌هايتان ندارم) كه مقالات مذهبي دهه شصت‌تان براي«امت شهيدپرور». Øتي ديگر انگيزه‌اي براي بنيادگراها نمانده تا به كتاب قبض Ùˆ بسط تئوريك، «ناسزا» بگويند. به Ù…Øض آنكه مجتهد شبستري در نشريه مرØوم مدرسه چيزهايي ÙلسÙÙŠâ€" كلامي در باب ÙˆØÙŠ Ùˆ قرآن Ú¯Ùت كه جنجالي Ø¢Ùريد Ùˆ نام او را بر سر زبان‌ها انداخت، شما بلاÙاصله با خبرنگار هلندي Ú¯Ùت‌وگو كرديد Ùˆ ØرÙ‌هاي مشابهي (بدون ذكر مقدمات ÙلسÙÙŠ â€" كلامي!) Ú¯Ùتيد كه از قاÙله عقب نمانيد. قبل‌ترش هم كه به اعتقادات مردمان درباره «مهدي(عج)» آويخته بوديد Ùˆ بعدتر هم كه Ùضاي سياسي آماده جنجال شد، خود را طرÙدار كانديداتوري «كروبي» كرديد (كه موضعي عجيب باشد!) Ùˆ بعد هم به نظريه ولايت Ùقيه ناسزا Ú¯Ùتيد Ùˆ Øالا هم... آنچه شما از دست داده‌ايد â€" Øضرت استاد! â€" با جنجال برنمي‌گردد. «شما ديگر آموزگار هيچ كس نيستيد، هرچند كه براي Ùراموش نشدن داريد خود را به Ùرمانده چريك‌ها تبديل مي‌كنيد جناب آقاي عليرضا Ø´Ùاه! زبان گوياي روزنامه دولتي ايران! خوشم آمد از هوش شما كه هنوز هم كه هنوز هست براي ما Ùˆ خودتان Ùˆ دنيا معلوم نكرده ايد مرادتان از "ديندار Ùˆ مومن" Ú†Ù‡ بوده Ùˆ هست تا لااقل وقتي كه بيتابي را تاب نمي آوريم Ùˆ قلم در دست مي گيريم Ùˆ مي نويسيم تكليÙمان با بار سنگين واژه ها معلوم باشد تا بازيچگان وسست عنصران را توانايي اين نباشد كه با ذكر هر بسم الله ØŒ چاقوي تيز به گريبان اهل قلم بگذارند Ùˆ هيهات جدايي سره از ناسره سر بدهند. آقاي عزيز! اگر قرار باشد دينداري به رسم Ùˆ شيوه شما Ùˆ امثال شما باشد كه تيغ بر گلوي عدالت مي گذاريد Ùˆ علي علي گويان شمشير بر Ùرق علي مي كوبيد همان بهتر كه راه ما از مبداء ØŒ از راه كج عاقبت به شر شما جدا باشد. شمايي كه چشم بر Øقيقت بسته ايد Ùˆ قلم را جز با سر Ùˆ صداي دلÙريب سكه هاي زر Ùˆ زور Ùˆ تزوير به جنبش وانمي داريد Ú†Ù‡ شد كه ناگهان ØŒ آسيمه سر Ùˆ هراسان به Ùكر بچه هاي بي سرو سامان سكولار اين سرزمين اÙتاده ايد؟ Ùˆ پاهاي جسارت را Ùراتر از گليم شراÙت نهاده، مادر آنان را به سخره ميگيريد؟ سروش Ú†Ù‡ مادر دوره جنيني سكولاريته ايراني باشد Ú†Ù‡ Ùيلسو٠و خالق جامعه اخلاقي ØŒ ما نه ديوار Øرمتش را ميشكنيم Ùˆ نه به كسي اجازه ميدهيم اينگونه بديها در ØÙ‚ اهالي انديشه كند. شما يادتان رÙته كه با يك جامعه ايراني سرو كار داريد ØŸ ما ساليان سال هم كه بگذرد Ùˆ غبار غربت بر تار Ùˆ پود تنمان بنشيند Ùˆ صورتگر ايام از ما " آن ديگري" بتراشد Ùˆ بر سر در دنيا بنشاند ØŒ باز هرچه باشيم Ùˆ هر كجا باشيم Ù…Øتاج دامان مادريم Ùˆ در بند خاك وطن."Ù…Øتاج دامان مادر"ØŒ نه براي تن سپردن Ùˆ آن ديگري شدن كه تمام عمر، خود خود خوديم Ùˆ با همه ايم. با پدر، با مادر، با همكلاسي، همسايه، نانواي Ù…Øله، ÙƒÙاش سر كوچه... آقاي عزيز! زنده را مرده جلوه دادن Ùˆ مرده را زنده جلوه دادن براي امثال شما كار سختي نيست كه اي بس اين چند ماه را در خيال خام خود صØنه آراييها كرده ايد Ùˆ جانها گرÙته ايد Ùˆ زندگيها ستانده ايد.اما اين گناه شما نيست كه گناه جلوه هاي جنون اÙكن اين عجوز هزار داماد است كه قدرت ها مي آيند Ùˆ مي سازند Ùˆ مي كوبند Ùˆ Ùكر ميكنند كه مي مانند. اما خيلي زود ØŒ خيلي زودتر از پايان پاسخگوييهاي مضØÙƒ شما Ùˆ دوستان مجيز گويتان، مي اÙتند Ùˆ كوبيده مي شوند Ùˆ از بين مي روند Ùˆ مي روند. Øالا چرا آنهايي كه ادعاي " مي دانم، مي دانم" شان گوش Ùلك را كر نموده Ùˆ تمام عمر به منبر وعظ Ùˆ خطابه مي نشينند Ùˆ مي برند Ùˆ مي دوزند Ùˆ به زور، بر تن خلق الله مي كنند ØŒ وقتي به كار دنيا خيره ميشوند Ùˆ تاريخ مي خوانند به خود نمي آيند وهمچون ناصر خسرو قبادياني يكشبه ØŒ به نعره از خواب غÙلت بر نمي خيزند؟!!! ....الله اعلم! همانا خداوند اگر بخواهد، قومي را به گمراهي Ùرو خواهد برد... Øالا كه Øر٠به اينجا كشيده بگذاريد بگويم شما نيز كار خود را كرده ايد. Øالا بهتر است پولهايتان را بگيريد Ùˆ برويد بنشينيد سر بساط نابخرديتان Ùˆ سخن كوتاه كنيد كه به مذاق اهل دل ØŒ نه سكولارگÙتنتان خوش مي آيد نه ديندار Ú¯Ùتنتان. ما به دنبال آن چيزي هستيم كه Ú†Ù‡ مدينه النبي با شد Ú†Ù‡ اتوپيا ØŒ توي آن به خاطر Ú¯Ùتن از ØÙ‚ØŒ جان انسانها را نمي ستانند Ùˆ به ضرب زور، انسان مختار را وادار به اعتراÙات دلخراش آن چناني بر عليه خود نمي كنند. سروش يا شريعتي يا سارتر... براي شما Ú†Ù‡ Ùرق ميكند؟ براي شما كه قرار است دو جمله از Ùقه اسلامي سر هم كنيد Ùˆ روي منبرهاي مدرنتان تØويل مردم بدهيد؟!!! تمام هم Ùˆ غم شما اين است كه آب رÙته را به جوي بازگردانيد Ùˆ منكر اين همه سرداري كه بر سر دارند، دل به سپاه چوبين خودÙروخته تان خوش كنيد Ùˆ تمام هم Ùˆ غم ما اين است كه بنشينيم Ùˆ با سكوت به رÙتن آب Ùˆ آبرويتان چشم بدوزيم Ùˆ لبخند بر لب به درگاه خدايي سجده كنيم كه اگر Ú†Ù‡ ناديدني است اما همه چيز را خوب ميبيند . او خودش خوب مي داند گريبان ستمكاران را كجا Ùˆ چگونه بگيرد كه در اوج لذت باشند Ùˆ مسخر جو چندش آور قدرت... اگر نوشته آتشين Ùˆ چشم نواز سروش آن چنان برايتان تلخ بود Ùˆ سنگين كه به راه رÙتن مرد مرده تشبيهش مي كنيد پس ما Ú†Ù‡ سراÙرازيم كه مردگاني اين چنيني با خود داريم كه چند خط â€" خالي از برانگيختگي؟؟؟- از آنان اين چنين كوبنده Ùˆ رعد آسا بر سر Øاكمان ظلم Ùرود مي آيد Ùˆ به خشم مي داردشان كه Øكم ارتداد برايش صادر ميكنند Ùˆ براي ريختن خونش مدالهاي شجاعت Ùˆ ديانت وعده مي دهند. آقاي عزيز! Øالا كوله بارتان را جمع كنيد Ùˆ برويد كه ما- مردم سبزپوش خيابانهاي تهران، ايران، دنيا ( ديندار يا سكولار) â€" نه مانند شما Ùرزند خواره ايم نه پستان مادر را پس از مكيدن Ùˆ خون به دلش كردن ØŒ گاز خواهيم گرÙت. همه ÙŠ آناني كه در مسير سبز آزادي گام برداشته اند Ùˆ بر ميدارند همراه Ùˆ هم گام Ùˆ همصدا با مايند. سروش يا آهنگران Ùرقي نميكند. همه ÙŠ قشنگيش به اين است كه ناØÙ‚ را ببيني Ùˆ خاموش نباشي Ùˆ با تمام يا خته هايت آزادي را Ùرياد بزني. همه ÙŠ عظمتش به اين است كه بلنداي كاخ ستم را ببيني Ùˆ Øقيرش بشماري Ùˆ دل به منكر نبندي. مي دانيد آقا! همه ÙŠ شكوهش به اين است كه قلم هاي سروش من يا شما بلغزد يا نلغزد، وعده داده شده به پيروزي، به نصر، به آمدن ØÙ‚... جاء الØÙ‚ Ùˆ ذهق الباطل، كان باطل ذهوقا... ما كه بر مدار تÙكر Ùˆ تكامل سرگردانيم Ùˆ "هوهو" كنان به نبرد نابرابريها Ùˆ نابخرديها مي رويم، واي به Øال گمراهاني كه ØÙ‚ پيش رويشان است Ùˆ خود را به بيراهه مي زنند. واي به Øال گمراهاني كه دل به قصرها Ùˆ قيصرها مي بندند Ùˆ خود را Ùريب مي دهند. واي به Øال گمراهاني كه دروغ مي نويسند Ùˆ دورغ مي گويند Ùˆ دروغ مي خوانند. واي به Øال گمراهان... واي به Øال گمراهان... واي به Øال گمراهان... روزنامه ايران به قلم عليرضا Ø´Ùاه نوشت:
تجربه بنياد Ù…Øكم باورهاي ما نيست. به جاي آن باورهاي ما بر گزاره هاي هنجاري ايستاده است. تجلي اجتماعي اين معنا، تقدم قرارداد اهالي اجتماع بر باورهايشان است Ùˆ پاپر مي‌گويد اين باورها همان «علم عيني» است: «پذيرش گزاره‌هاي پايه، منوط به تواÙÙ‚ يا عزم عالمان به قبول آنهاست» (همان، صÙØÙ‡135) «پذيرÙتن Ùˆ كاÙÙŠ شمردن وخرسند بودن به گزاره‌هاي پايه معلول درياÙت هاي ما- بويژه درياÙت‌هاي دروني ما- است.
اما گمان نكنم قلم شما چندان روي سهو بچرخد. شما مي‌دانيد كه پاپر به Øضور پررنگ هنجارها وايدئولوژي‌ها در هر معرÙتي Ùˆ در عمل انساني ما تأكيد مؤكد داشت Ùˆ Øتي Ù…Øتواي علم را تابع «هدÙي» مي‌دانست كه جامعه عالمان برمي‌گزيند.
شما به واسطه اين نهان روشي آدم‌هاي زيادي را ÙريÙته‌ايد. آدم‌هايي كه گمان مي‌كردند با پيروي از اين اÙكار شما سر از دعاي سØر درمي‌آورند اما به كار ديگر اÙتادند Ùˆ اين توهم من نيست برخي از اين آدم‌ها را من مي‌شناسم Ùˆ با برخي از آنها هم دوست Ùˆ رÙيق بوده Ùˆ هستم Ùˆ اگر خواستيد Ù…Øض نمونه مي‌توانم ليستي از اسامي اÙرادي كه چنين شدند برايتان ارسال كنم!
شما كار خود را كرده‌ايد Ùˆ تا اندازه زيادي الهام‌بخش دوره جنيني سكولاريته ايراني بوده‌ايد. اكنون اين جريان دندان درآورده Ùˆ نيازش از شير سينه‌هاي اÙكار شما برطر٠شده است. اما شما مانند مادري كه پس از استقلال Ùرزندانش اØساس بيهودگي مي‌كند، دست از سر اين Ø·ÙÙ„ برنمي‌داريد. مي‌خواهم پيامي را كه سالياني نه چندان دور چند تا از رÙقاي سكولار Ùˆ در عين Øال Ùرهيخته‌ام به گوش من خواندند، به گوش شما هم بخوانم: «سروش ديگر تمام شده». اين واقعيت تلخي است كه شما آن را بهتر از هر كس مي‌دانيد Ùˆ اگر نمي‌دانيد به شما بگويم كه در ميان دوست Ùˆ دشمنتان جمله معروÙÙŠ است. تقريباً مي‌توانم به شما اطمينان بدهم كه هيچ روشنÙكر سابقه‌داري ديگر نمي‌تواند از اÙادات Ùˆ آموزه‌هاي ÙلسÙÙŠ جنابعالي نشاطي بگيرد.
Change settings via the Web (Yahoo! ID required)
Change settings via email: Switch delivery to Daily Digest | Switch format to Traditional
Visit Your Group | Yahoo! Groups Terms of Use | Unsubscribe
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر